گروه پژوهشی سلول های بنیادی و پزشکی شخص محور

 

امروزه با توجه به پیشرفت های علمی و انجام تحقیقات گسترده، استفاده از رویکرد های جدید درمانی مبتنی بر پزشکی بازساختی و سلول درمانی در جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در آینده نزدیک با راه یابی به حوزه بالینی در سلامت عمومی تأثیر شگرفی خواهد داشت. پزشکی بازساختی " Regenerative Medicine"، به دنبال یافتن شیوه های نوین پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری هاست تا بتواند از پزشکی سنتی که حول محور درمان بیماری ها بر اساس علائم و با استفاده از دارو های شیمیایی و تا حدی بیوتکنولوژیکی کار می کند به سمت پزشکی فرد محور و یا حتی پزشکی دقیق حرکت کند.

این شاخه از پزشکی می تواند با دستیابی به روش های جدید و استفاده از سلول های بنیادی، روش های مهندسی بافت و ساخت اندام های مصنوعی سبب ترمیم یا جایگزینی سلول ها، بافت و یا اندام آسیب دیده شود.                                                                                                    

تأثیرگذاری این رویکرد درمانی به دلیل هدفمند بودن می تواند در بهبود تعداد زیادی از آسیب های بافتی و بیماری ها نظیر بیماری های نورودژنراتیو، خودایمنی، قلب و عروق، ارتوپدی، انواعی از شکستگی ها، زخم ها و سوختگی مؤثر باشد.

تاریخچه فعالیت

گروه پژوهشی سلول های بنیادی و پزشکی شخص محوربا همت جمعی از متخصصین دانشگاهی مجرب در سال 1386 در شهر مقدس مشهد تأسیس شد و در سال 1392 موفق به ساخت و بهره برداری از اولین اتاق تمیز استاندارد در سطح استان خراسان رضوی گردید.

امکانات و تجهیزات

گروه سلول های بنیادی و پزشکی شخص محور معاونت پژوهشی جهاددانشگاهی خراسان رضوی مجموعه ای از فضا های اداری و آزمایشگاهی را در اختیار دارد که این گروه را تبدیل به یکی از مراکز مجهز جهت انجام مطالعات پایه مولکولی و سلول محور با تمرکز بر مطالعات سلول های بنیادی در سطح شهر مشهد و استان نموده است. از جمله می توان به آزمایشگاه و امکانات پیشرفته کشت سلول، تصویربرداری میکروسکوپی، آزمایشگاه مولکولی و آزمایشگاه فلوسایتومتری اشاره نمود. همچنین، اتاق تمیز مرکز سلول درمانی این گروه یکی از اتاق های تمیز کم نظیر در سطح استان می باشد.

اهداف

از جمله مهمترین اهداف گروه پژوهشی سلول های بنیادی و پزشکی شخص محور می توان به انجام تحقیقات پایه، ترجمانی و کاربردی به منظور افزایش کارآیی سلول درمانی با در نظر گرفتن لزوم بومی سازی تکنولوژی های مرتبط اشاره نمود. همچنین، ارائه خدمات تخصصی دانش بنیان به پژوهشگران شهر مشهد و استان بطور گسترده مورد توجه بوده است. نیز با توجه به اهمیت مباحث اخلاق در مطالعات بالینی و لزوم انجام مطالعات بر اساس قوانین و دستورالعمل های ملی و بین المللی، گروه تلاش داشته است تا با برگزاری برنامه های ملی و بین المللی در افزایش کیفیت مطالعات بالینی نقش مؤثر ایفا نماید.

محور اصلی فعالیت

گروه پژوهشی سلول های بنیادی و پزشکی شخص محور جهاددانشگاهی خراسان رضوی، به دلیل اهمیت و نقش قابل توجه موضوع روزآمد علوم سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در سلامت جامعه و کاربردهای گسترده این حوزه از علوم، پژوهش پایه و کاربردی در حوزه سلول های بنیادی را به عنوان محور اصلی فعالیت انتخاب کرده است.

زمینه اصلی فعالیت

یکی از زمینه های اصلی فعالیت گروه سلول های بنیادی و پزشکی شخص محور جهاددانشگاهی خراسان رضوی که مطابق با به روزترین پیشرفت ها و نوآوری های حوزه سلول های بنیادی و علوم پزشکی است، طراحی و انجام مطالعات کارآزمایی بالینی است که با همکاری متخصصین بالینی دانشگاه های علوم پزشکی انجام می شود. از جمله می توان به انجام سلول درمانی ویتیلیگو، پیوند لیپوگرافت غنی شده با سلول های بنیادی جهت درمان بدشکلی های صورت، اسکارها و زخم ها، تولید پوست مصنوعی زنده، سلول درمانی آرتروز، سلول درمانی بیماری های مرتبط با کلیه، قلب و نیز بیماری های خودایمنی اشاره نمود.

در بخش تحقیقات پایه، زمینه اصلی تحقیقاتی گروه بررسی روش های مختلف افزایش و بهبود خانه گزینی سلول های بنیادی مزانشیمی، استفاده از خصلت های تعدیل گری ایمنی و استفاده از اثرات پاراکرین قابل توجه سلول های بنیادی مزانشیمی با هدف افزایش کارایی فرآیندهای سلول درمانی و نیز افزایش ایمنی استفاده بیخطر از این سلول ها در درمان میباشد.

بعلاوه، در حوزه مهندسی بافت نیز این گروه با هدف برداشتن گامی مهم در لزوم بومی سازی و استفاده از داربست های نوین زیستی، پژوهش های مهم و متعددی را با همراهی متخصصین بین رشته ای در درمان بیماری های ارتوپدی و نیز ترمیم زخم انجام داده است و در حال حاضر بر کاربردی کردن این مطالعات در درمان بیماری ها تمرکز دارد.

فعالیت های شاخص

1- طراحی و انجام کارآزمایی های بالینی سلول درمانی مطابق با قوانین به روز GMP در زمینه بیماری های خود ایمنی، نارسایی های قلبی و کلیوی، پوستی و ارتوپدی

2-  پژوهش در زمینه ژنومیکس و ترانسکریپتوم سرطان ها به منظور ارائه خدمات پزشکی شخص محور

3-  کسب دانش فنی استحصال و کشت انواع سلول های بنیادی مزانشیمی، سلول های پوستی از منابع مختلف چربی، مغز استخوان، پوست و...

4-  پژوهش های آزمایشگاهی و پیش بالینی در زمینه افزایش و بهبود خانه گزینی، ویژگی های تعدیل گری ایمنی و ترمیمی سلول های بنیادی مزانشیمی با روش های دست ورزی ژنتیکی و پیش تیمار شیمیایی

5-  پژوهش در حوزه اثرات پاراکراین سلول های بنیادی مزانشیمی و میکرووزیکول های خارج سلولی

6-  دستیابی به دانش فنی در زمینه مهندسی بافت داربست های زیستی مجهز به سلول بنیادی به منظور ترمیم زخم های مزمن و آسیب های استخوانی

7-  راهاندازی کنسرسیوم بین المللی MashhadStemCells و آکادمی آموزشی MashhadStemCells با هدف همگرایی متخصصین ملی و بین المللی در زمینه سلول های بنیادی

دستاوردها

- انجام چندین مطالعه کارآزمایی بالینی

- ارائه بیش از 50 مقاله به صورت سخنرانی و یا پوستر در سطح داخلی و بین المللی

- چاپ بیش از 100 مقاله در مجلات علمی پژوهشی داخلی و خارجی

- انجام بیش از 50 طرح پژوهشی داخلی، ملی و بین المللی

- برگزاری چهار دوره کنگره ملی و بین المللی سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در شهر مشهد

 - برگزاری بیش از 30 کارگاه تخصصی

- ارائه خدمات تخصصی دانش بنیان

چشم انداز

- دستیابی به دانش فنی و تولید محصولات درمانی پیشرفته پزشکی (Advanced Therapy Medicinal Products ) یا به اختصار ATMPs در 4 گروه زیر:

     1- محصولات درمانی مبتنی بر سلول اولیه، سلول بنیادی یا سلول پیش ساز

     2- محصولات درمانی مبتنی بر مهندسی بافت

     3- محصولات درمانی بر پایه ایمنی-درمانی سلولی

     4- محصولات ژن درمانی

- تبدیل شدن به یکی از پنج مرکز برترتحقیقاتی در انجام پژوهش های ترجمانی در زمینه پزشکی بازساختی و مولکولی در سطح منطقه.

- معرفی روش های نوین تشخیصی